Havari
HAVARİ
Havârî (Yunanca:
Απόστολος, Apostolos - Elçi), İsa'nın öğüt ve inançlarını yayma işiyle
görevlendirdiği mürit ve öğrencilerinden her biri. Havari sözcüğü ile
çoğunlukla "İsa'nın 12 Havarisi" kastedilmekle birlikte, kavram
İsa'nın Hıristiyanlığı yaymaya çalışan bazı diğer öğrencileri için de
kullanılır. Yeni Ahit'in ilk dört
bölümünü oluşturan Kanonik İncillerden Matta ve Yuhanna İncilleri
aynı isimlerdeki havariler tarafından yazılmıştır.
Etimoloji (Kökeni)
Türkçeye Arapçadan
geçen havari (Arapça: حَوْرٌ ḥawārī)
sözcüğü, Arapçaya da Kilise Habeşçesinden geçmiş
olup aslen "yolcu, elçi, haberci" anlamlarına gelir.
Arapça "hwr" ve öncesinde İbranice ve Aramice kökenli
"xwr" (beyaz olma) kavramıyla alakası yoktur. Sözcüğün
bazı Batılı dillerdeki
karşılıkları da Yunanca "apostolos"
(elçi) kavramından gelir.
Genel Anlamda İsa'nın Havarileri
İsa'nın
On İki Havarisi
Petrus (Simun) (Yunanca: Πέτρος, Petros): Orijinal
metinlerdeki adı "Simon" veya "Simeon"dur. Havari Andreas'ın
kardeşi, Celileli bir
balıkçıdır. Kilisesini üzerine inşa edeceği kayaya ithafen "Petrus"
adı İsa tarafından verilmiştir.
İsa tarafından kendisine diğer havarilerin önderliği mevkii layık görülmüştür (Matta16:18, Yuhanna 21:15-16). Roma'da öldürülmüştür. Roma Katolik
Kilisesi'nin
ilk piskoposu kabul
edilir. 29 Haziran Aziz Petrus Günü'dür.
İsa, Romalılar ve kendisinin Mesih olduğuna inanmayan Yahudiler
tarafından çarmıha gerilmek
üzere yakalandığında Petrus onun bir havarisi olduğunu üç defa inkâr etmiştir.
İnkâr edeceği İsa tarafından Son Yemek'te kendisine
bildirilmiştir ancak Petrus buna inanmamıştır. Dört incil'de de bu olay aynı
şekilde anlatılır.
Andreas (Yunanca: Ανδρέας, Andreas): Simun'un kardeşi, Celileli balıkçı.
X
şeklindeki çarmıhta ölmüştür. İskoçya ve Rusya'nın baş
azizidir. 30
Kasım Aziz
Andreas Günü'dür.
Büyük Yakup (Yunanca:
Ιάκωβος, Yakovos): Zebedi'nin oğlu, Yuhanna'nın
kardeşi. I. Herod Agrippa tarafından
öldürülmüştür. 25 Temmuz Aziz Yakup Günü olarak kutlanır.
Yuhanna (Yunanca:
Ιωάννης, Yoannis): Zebedi'nin oğlu Büyük Yakup'un kardeşi. Yeni Ahit'in
dördüncü incili olan Yuhanna
İncili'ni yazmıştır. 27 Aralık Aziz
Yuhanna Günü'dür.
Filipus (Yunanca:
Φίλιππος, Filipos): 1 Mayıs, Aziz Filipus
Günü'dür. Sezar'a karşı gelmesinden dolayı, Bugün Türkiye'de bulunan
Hierrapolis (Pamukkale) kentinde
Roma askerlerince öldürülmüştür Naaşı Pamukkale'de bulunmaktadır.
Bartalmay (Yunanca:
Βαρθολομαίος, Vartolomeos): Ermenistan'da canlı
canlı derisinin yüzüldüğü söylenir. Bu nedenle dericilerin azizidir. 24 Ağustos Aziz
Bartalmay Günü'dür.
Tomas (Yunanca:
Θωμάς, Tomas): "Şüpheci Tomas" veya "İkiz"
olarak da bilinir. İsa'nın yaralarına dokunana kadar dirildiğine inanmayacağını
söylemiştir. 21
Aralık Aziz
Tomas Günü'dür.
Matta (Yunanca:
Ματθαίος, Matheos): Vergi memurudur. Yeni Ahit'in
birinci incili olan Matta İncili'nin
yazarıdır. 21
Eylül,
Aziz Matta Günü'dür.
Küçük Yakup (Yunanca: Ιάκωβος ο
Μικρός, Yakovos o Mikros): Alfay'ın oğlu. Doğu Kilisesi'nde 10 Ekim, Batı Kilisesi'nde 1 Mayıs Aziz
Yakup Günü'dür.
Yehuda (Taday) (Yunanca:
Ιούδας, Yudas): Yakup'un kardeşidir. Pers topraklarında Simon ile
birlikte öldürülmüştür. 28 Ekim Simun'la birlikte
Azizler Günü olarak kutlanır.
Simun (Yurtsever): (Yunanca: Σίμων ο
Κανανίτης, Simon o Kananitis), Pers topraklarında
Yehuda (Taday) ile birlikte öldürülmüştür. 28 Ekim Taday'la
birlikte Azizler Günü olarak kutlanır.
Yehuda (Yunanca: Ιούδας
Ισκαριώτης, Yudas İskariotis): 30 gümüş dinar için İsa'ya ihanet
ederek yakalatmıştır. Vicdan azabından intihar etmiştir.
2006 yılında National Geographic Society tarafından
yaklaşık 1800 yıl önce yazılmış "Yehuda'nın Müjdesi"ne ulaşılmıştır.
Yehuda'nın Müjdesi, İskariot (Katil) olarak adlandırılmış Yehuda'nın İsa'yı
Romalılara ve Yahudilere ispiyonlamasının arkasında başka güdüler olabileceği
ve suçsuz olabileceği tartışmalarını gündeme getirmiştir.
Matthias: (Yunanca: Ματθίας, Mathias),
13. havari. Yehuda'nın
yerine seçilmiştir. Doğu Kilisesinde 9 Ağustos, Batı
Kilisesinde 14 Mayıs Aziz
Matthias Günü'dür.
İslam'da Havari
Havarilerden
Kur'an'da Âl-i İmrân, Mâide ve Saff Surelerinde
bahsedilmektedir.
Kur'an'da bahsi geçen ayetler
- İsa onların inkarlarını sezince, “Allah yolunda yardımcılarım kim?” dedi. Havariler, “Biziz Allah yolunun yardımcıları. Allah’a iman ettik. Şahit ol, biz Müslümanlarız” dediler. (3, 52)
- Hani bir de, “Bana ve Peygamberime iman edin” diye havarilere ilham etmiştim. Onlar da “İman ettik. Bizim Müslüman olduğumuza sen de şahit ol” demişlerdi. (5, 111)
- Hani havariler de, “Ey Meryem oğlu İsa! Rabbin bize gökten bir sofra indirebilir mi?” demişlerdi. İsa da, “Eğer mü’minler iseniz Allah’a karşı gelmekten sakının” demişti. (5, 112)
- Ey iman edenler! Allah’ın yardımcıları olun. Nasıl ki Meryem oğlu İsa da havarilere, “Allah’a giden yolda benim yardımcılarım kimdir?” demişti. Havariler de, “Biz Allah’ın yardımcılarıyız” demişlerdi. Bunun üzerine İsrailoğullarından bir kesim inanmış, bir kesim de inkar etmişti. Nihayet biz inananları, düşmanlarına karşı destekledik. Böylece üstün geldiler. (61, 14)
Hazırlayan: C. Suat
laihertio-paSterling Heights Jordan Lee https://wakelet.com/wake/R83hFA2AqDIIuSPdwU81v
YanıtlaSilacsotderi
exafurke Tammy Grimes Download Free
YanıtlaSilprogram
weddleweldi